روش های کمتر تلوزیون دیدن بچه ها ، یکی از مهمترین مشکلاتی که بسیاری از والدین با آن روبرو هستند ، تماشای بیشتر از حد تلویزیون در کودکان است . پیش از ورود به مدرسه کنترل بر روی رفتارهای کودک اسان تر بود تا زمانی که
آنها به مدرسه می روند ، زیرا وقتی در مدرسه با دوستان خود در مورد برنامه های تلویزیونی صحبت می کنند ، اطلاعات ناقص و اشتباهات زیادی با یکدیگر تبادل می کنند. که مشکل تماشای بیش از حد تلویزیون در خانواده را دوچندان سخت تر می کند . هیچ والدی مخالف تماشای تلویزیون برای کودکان نیست ، بلکه تنها مشکل بر روی میزان مدت
زمان تماشای آن با کودک اختلاف دارند که با روشهایی که در مورد آن بحث خواهیم کرد. میتوان میزان آن را کمتر از قبل کرد .
قبل از اینکه مبحث را شروع کنیم ابتدا باید به مضرات و اسیبهایی که تلویزیون به کودک وارد می کند را گوشزد کنیم ، آسیب هایی که در بعضی موارد جبران ناپذیر بوده و آینده کودک را تحت تاثیر می گذارد ، مانند آسیبهای جدی به چشم که با از بین رفتن بافت چشم ، ترمیمی در آن صورت نخواهد گرفت و ضعیف شدن تدریجی نمره چشم کودک را به همراه خواهد داشت ، حال به آسیبهای دیگر تماشای بیش از حد تلویزیون خواهیم پرداخت .
آسیب دیگری که بسیاری از خانواده ها را نگران کرده است ، بی تحرکی کودکان هنگام تماشای تلویزیون هست ، یعنی با بیشتر شدن تعدادساعت تماشای تلویزیون ، میزان تحرک کودک به همان نسبت کمتر می شود ، حال به دنبال کاهش تحرک در کودک ، آرام آرام کودک را به سمت کاهش سوخت و ساز بدن و در نهایت چاقی می بریم . طبق
تحقیقات دانشمندان کودکانی که روزانه ۴ ساعت تلویزیون تماشا می کنند ، ۴ برابر بیشتر از کودکانی که روزانه ۲ ساعت تلویزیون تماشا می کنند چاق می شوند ، پس نتیجه می گیریم هرچقدر تماشای تلویزیون بیشتر و تحرک کمتر شود ، احتمال چاقی بیشتر خواهد شد .
ضمنا باید گفت که این کودکان که در معرض تماشای فیلم یا بازی های کامپیوتری خشن و نامتناسب با سن خود هستند ، نه تنها در کودکی با اختلالات روانی مواجه خواهند شد بلکه در آینده زندگی خود نیز با مشکلات بسیاری مواجه خواهند شد ، مثلا کودکی که از تماشای صحنه های خطرناک فیلم مبتلا به شب ادراری یا ترس از تاریکی شده است ، در ادامه اگر این اختلالات بدون درمان بمانند و به آن توجهی نشود منجربه آسیب به سایر کارکردهای زندگی مثل مشکلات تحصیلی ، شغلی ، اجتماعی و …
خواهد شد .
اختلال
در تغذیه ، به هم ریختن وعده های غذایی
افت
تحصیلی و از دست دادن تمایل و انگیزه جهت انجام تکالیف
بی
مسئولیتی و اهمال کار شدن و تنبلی
آسیب
به بافت چشم ، تنبلی یا ضعف نمره
احساس
کوفتگی یا خسته شدن های طولانی و افراطی
پرخاشگری
و اضطراب و ترسهای مرضی بیش از حد
کاهش
میزان توجه و تمرکز در دخترها و بیشفعالی در پسران
باید به کودکان این حق را داد که هنگامی که وقت های اضافی و اصطلاحا وقت آزاد دارند به تماشای تلویزیون بپردازند زیرا می گویند که حوصله مان سر رفته است و باید خودشان را سرگرم کنند . یکی از بهترین تکنیکها برای پیشگیری ازتماشای بیشتر از اندازه در کودکان این است که کارهای روزانه او را طبق برنامه مشخصی تنظیم کنید که بداند چه زمانهایی از روز به کدامیک از فعالیتها باید بپردازد ، این کار موجب می شود که زمانهای خالی و آزاد کمتری برای کودک بوجود بیاید ، به طور مثال میتوانید او را به کلاسهای آموزشی ببرید و مدت زمانی را در آنجا سپری کند ، اولویت با کلاسهایی است که او خودش پیشنهاد می دهد ، و در ادامه می توانید از دوستان همکلاسی در منزل دعوت کنید تا زمانهای خالی دیگرش را نیز با آن پر کنید و میزان تمایل به تماشای تلویزیون در کودک را کمتر کنید ، البته باید قبل از ورود دوستانش به او بگویید که زمانی که با دوستانش است نمی تواند از تلویزیون استفاده کند و فقط باید به بازی با دوستانش بپردازد ، اگر هم تماشای تلویزیون میخواهند به صورت محدود و زمان کوتاهی خواهد بود .
برای کاهش تماشای تلویزیون حتما از یک تایمر استفاده کنید مثلا باید بداند که امروز می تواند ۲ تا نیم ساعت تلویزیون تماشا کند. و این خودش است که انتخاب می کند جدا جدا تماشا کند یا پشت سر هم ، قبل از تماشای تلویزیون با او هماهنگ کنید که چه میزان می تواند از تلویزیون استفاده کند و پس از اتمام زمان حتما تلویزیون خاموش می شود حتی اگر گریه کند و جیغ بکشد ، مقاوت شما در برابر قشقرق های او رمز موفقیت شماست ، هرچقدر مقاوم تر باشید میزان موفقیت بیشتر خواهد شد .
یکی دیگر از کاربردی ترین روشها خواندن کتابهایی است که کودک دوست دارد ، که این روش را در زمانهایی که تمایل بیشتری دارد تا تلویزیون ببیند می توانید استفاده کنید تا جایگزینی کتاب با تلویزیون صورت بگیرد ،
لازم به ذکر است .
زمانهایی که کودم به سمت تلویزیون می رود را در نظر داشته باشید و قبل از اینکه سمت تلویزیون برود ، بازی های جذاب و گروهی یا تک نفره را به او پیشنهاد کنید تا بجای تلویزیون تماشا کردن به فعالیت دیگری بپردازد. و انرژی صرف کند و پیشنهاد و اولویت بازی ها باید به صورت گروهی و غیر رقابتی باشد. تا لذت بخش بودن آن بیشتر از برنده و بازنده شدن باشد .
باید این موضوع به صورت قانون تبدیل شود که هنگام بیدار شدن ابتدای صبح و بلافاصله تماشاکردن تلویزیون ممنوع و قدغن است ، لازم است برای کودک عادت های جذاب و جدید جایگزین تماشای بیش
از حد تلویزیون داشته باشید . به طور مثال : می توانید صبح ها یک برنامه ی ورزشی یا صبحانه مفصل یا کمک کردن در تهیه صبحانه و … یا فعالیت لذت بخش دیگری برای فرزند خود در نظر بگیرید .
این مشکل بیشتر در کودکانی دیده می شود که برای پر کردن اوقات فراغت شان برنامه ای ندارند. آن ها مدام می گویند حوصله ام سر رفت، خسته شده ام، تنهایم و… . بنابراین این کودکان با مشکل تماشای بیش از حد تلویزیون و استفاده از کامپیوتر روبه رو می شوند. در چنین شرایطی به والدین توصیه می شود که کودک شان را در کلاس های ورزشی، هنری و اعتقادی ثبت نام کنند و حتما ساعتی از روز را با او بازی کنند تا به بهترین شکل، اوقات فراغتش را پر کند.
محدوده زمانی برای بازی تعیین کنید
هر وقت کودک می خواهد با کامپیوتر، پلی استیشن یا گوشی تلفن همراه بازی کند یا تلویزیون تماشا کند، یک محدوده زمانی برایش تعیین کنید؛ مثلا بگویید «تو فقط می توانی یک ساعت بازی کنی» و قبل از این که زمانش به پایان برسد، به او تذکر بدهید که وقتش در حال تمام شدن است و باید کامپیوتر را خاموش کند. اگر این تذکر را نپذیرفت، خیلی آرام و بدون تحقیر یا بحث کردن، دستگاه بازی را خاموش یا یکی از ابزار ها یا اجزای آن را بردارید. روز های بعد هم به همین روش عمل کنید، تا او به مرور یاد بگیرد که نمی تواند با سر و صدا، گریه و… به خواسته اش برسد و بهتر است در زمان مقرر، بازی را تمام کند. سعی کنید در اجرای این روش مداومت داشته باشید و خسته نشوید.
نکته بسیار مهم دیگر این که حتما در اجرای این روش با همسرتان هماهنگ باشید چون در غیر این صورت، کودک از این آب گل آلود ماهی خواهد گرفت و شرایط خوب پیش نخواهد رفت.
خودتان الگوی مناسبی برای کودک باشید و درست و به موقع از تلویزیون و کامپیوتر استفاده کنید. وقتی تلویزیون در طول شبانه روز و بدون هدف در خانه شما روشن است، به کودک نیز حق بدهید که به سمت آن کشیده شود و برنامه هایی که حتی مربوط به او نیستند را ببیند.
2 نکته مهم دیگر
اولا ,توصیه می شود از خرید گوشی تلفن همراه تا پایان دوره ابتدایی برای کودکان پرهیز کنید. ثانیا، اگر بازی های کامپیوتری درست انتخاب شود و کودک در زمان های تعیین شده با آن بازی کند، می تواند در جهت افزایش تمرکز و دقت کودک، افزایش قدرت حل مسئله و خلاقیت وی موثر باشد؛ بنابراین کلا کودک را از کار با کامپیوتر محروم نکنید.
همیشه به یاد داشته باشید وقتی کودک را از کاری منع می کنید باید جایگزین های مناسب را هم داشته باشید؛ مثلا به او بگویید:تلویزیون را خاموش کن تا با یکدیگر به پارک برویم، یا منچ بازی کنیم یا هر کار دیگری. این فعالیت ها که در ادامه برایتان فهرست کرده ایم در عین این که برای فرزندتان جالب و هیجان انگیز است، باعث رشد شخصیتی او نیز خواهد شد.
کار های گروهی: فعالیت های گروهی همیشه برای کودکان جذاب و سرگرم کننده است. علاوه بر این، باعث رشد مهارت های اجتماعی آن ها نیز خواهد شد. از چند نفر از همسایگان خود کمک بگیرید و از فرزند آن ها بخواهید در یک وقت آزاد با فرزندتان بازی کنند. می توانید یک کلوب شعر تشکیل دهید و بچه ها را تشویق به حفظ کردن شعر و خواندن آن برای یکدیگر کنید. از آن ها بخواهید با همفکری یکدیگر یک کلیپ ویدئویی ترتیب دهند و خود شما با گوشی همراه تان از آن ها فیلمبرداری کنید. این کار باعث قوت گرفتن مهارت همفکری و مدیریت برای انجام یک پروژه گروهی بین کودکان خواهد شد.
فعالیت های خلاقانه: تشویق کودکان به انجام کار های خلاقانه به آن ها کمک می کند به شیوه خودشان از انجام امور مختلف لذت ببرند. یکی دیگر از کار های خلاقانه نقاشی کردن است. از کودکتان بخواهید تصویری را که در ذهنش است روی کاغذ پیاده کند؛ برای مثال از او بپرسید در طول چند روز گذشته چه چیزی باعث خوشحالی او شده و سپس از او بخواهید همان اتفاق را برایتان نقاشی کند. به همین ترتیب در هر فعالیتی دنبال پروراندن حس خلاقیت او باشید و در عین حال یک روز جالب و هیجان انگیز برایش خلق کنید.
فعالیت های لذت بخش: گاهی اوقات تنها برای کسب لذت فرزندانتان آن ها را در کار هایی که دوست دارند، همراهی کنید. اگر عاشق درست کردن حباب و کف در حمام هستند این اجازه را به آن ها بدهید. اجازه بدهید خودشان بستنی مورد علاقه با طعم خاصی که دوست دارند را انتخاب کنند. با یکدیگر به باغ وحش یا شهربازی بروید. در واقع، کار هایی انجام دهید که واقعا آن ها را به هیجان می آورد.