جشن های هند ، یکی از زیباترین و هیجانانگیزترین دیدنیهای این کشور هستند که خارج از هند، در هیچ کشور و هیچ سرزمینی؛ این جشنهای باشکوه را شاهد نخواهیم بود. هند کشور صلح و همزیستی دوستانهی ادیان، مذاهب، فرقهها و قبایل مختلف است. اجتماعی از اقوام و تفکرات مختلف و بعضاً متناقض که به دور از تشویش و تنش، در کنار هم ملتی یکپارچه و منسجم را شکل دادهاند. علیرغم وجود نواقص و مشکلات مختلف، شادی و سرزندگی مشخصهی اصلی کشور هند است. از پوشش و مراسمات مختلف گرفته تا معماری و هنر؛ همه چیز بازتابی از شادی و امید به زندگی است. نماد اصلی این شور و شوق عمومی، جشنوارهها و فستیوالهای مختلفی است که در ایام مختلف سال در هندوستان برگزار میشود.
بیش از چهل فستیوال مهم در کشور هند برگزار میشود. هر یک از این جشنها، مناسبت و خاستگاه خاصی دارد که عمدتاً به سه حوزهی جشنهای ایالتی، فستیوالهای مذهبی و گردهماییهای اجتماعی مربوط هستند. اگرچه هر روز جشنی و مناسبتی در گوشهای از این سرزمین شاد و آزاد برپا است؛ با این وجود میتوان گفت جشنهای سراسری و مهم هند در فاصلهی زمانی اکتبر تا ژانویه برگزار میشوند.
دیوالی مهمترین و بزرگترین جشن هندوستان است که هر ساله و در فصل پاییز در سراسر این کشور و به مدت پنج روز برگزار میشود. دیوالی که در لغت به معنی صف نور است؛ در هر منطقه از هند در نکوداشت پیروزی یکی از اساطیر و نمادهای خوبی در این کشور بر نشانههای جهل، فقر و بدی برگزار میشود و بطور کل، جشن پیروزی خیر بر شر است. اصلیترین روز این جشن، روز سوم و موعد افروختن آتش و چراغانی کردن است.
در تمام مدت برگزاری جشنوارهی دیوالی فضایی شاد و دلنشین بر کشور حکم فرماست. لباسهای سنتی خوش نقش و نگار، شیرینیها و غذاهای مخصوص جشن و آیین های شکرگزاری دیدنی و متفاوت از بخشهای مهم و چشمنواز دیوالی هستند. هر خانهای با ذوق و دقت خاصی تزیین شده و با نور و شعلهی چراغهای برقی روشن و چشمگیر میشود. از آغاز روز و مراسم شکرگزاری و آیینی تا رفتن به پیشواز شب در پرتو نورهای خیرهکننده و غذاهای مخصوص، دیوالی فستیوال صلح و برادری و پیروزی خیر بر شر؛ یکی از اصلیترین نمایندگان نمایش فرهنگ غنی هند در سراسر جهان است. همه ساله گردشگران فراوانی را در ایام این جشنواره راهی این سرزمین میشوند. مهمترین شهرهای هند برای بازدید از این فستیوال پر آوازه عبارتند از: بنارس، دهلی و جایپور.
هولی یکی از محبوبترین فستیوال های هند و نماد شادی و سرزندگی فرهنگ هندو است. این جشنواره، جشن رنگ و رقص و موسیقی است. جشن پرتاب بستههای رنگی بسوی یکدیگر و پاشیدن رنگ و آب بسوی هم. فضای دوستانه و پر از شادی و آکنده از موسیقی و پایکوبی این جشن، سبب شده تا فستیوال هولی به شهرتی جهانی دست یابد.
جشنوارهی هولی، همه ساله در ماه مارس و در سراسر هندوستان برگزار میشود. جشن رنگها در اماکن روباز و وسیع برپا میشود. در طول شب، همهجا آتشهای بزرگی افروخته شده و تا پاسی از نیمه شب، رقص و پایکوبی ادامه دارد. این جشن محبوب، هزاران گردشگر از نقاط مختلف جهان را به هند میکشاند تا با شلیک آب و پرتاب بمبهای رنگی و ساعتها خندیدن؛ دنیای پر از جنگ و تنشهای سیاسی برای چند روز هم که شده بیاعتبار شود. مهمترین شهرهای هند که در فستیوال هولی گردشگران زیادی را پذیرا هستند عبارتند از: دهلی، ایالت راجستان و جایپور، گوآ و ماتورا.
دوسهرا که با عنوان Vijayadashami نیز شناخته میشود یکی از معروفترین فستیوال های هند است که در اکتبر هر سال و بصورت سراسری برگزار میشود. هر منطقه و شهر هند، این جشنواره را با شیوهها و آیین های خاصی برگزار میکند. مراسم اصلی این جشن، برگزاری نمایشهای آیینی از رامایانا تحت عنوان راملیلا به مدت ده روز است. اوج هیجان و زیبایی این جشن، مراسم به آتش کشیدن تمثالهای بسیار بزرگ Ravana، Meghnath و Kumbhkaran است که به راوان داهان مشهور است.
پایکوبی و مراسم آیینی جالب توجه از مهمترین مشخصههای این فستیوال است. آذین بندی شهرها و صدای طبل و موسیقی محلی در تمام ایام جشن به گوش میرسد. برای همراه شدن با این گردهمایی بزرگ و شادیبخش باستانی؛ گردشگران همه ساله از مراکز مهم و اصلی برپایی این فستیوال در بنارس، میسور، کلکته و کولا دیدن میکنند.
ناوراتی یا دورگا پوجا یکی دیگر از بیاد ماندنیترین فستیوال های هند است که هر ساله به مدت ۹ روز در اکثر مناطق این سرزمین برگزار میشود. این جشن ملی و زیبا، تلفیقی از باورهای مذهبی و آیینی با آموزههای علمی و پاسداشت طبیعت است. روزه داری که در آیین هندو تاکید فراوانی بر آن میشود؛ یکی از اصلیترین مناسک این جشن است. همزمان با تغییر فصل، فضای شهرها نیز در طول ایام برگزاری این جشن تازه میشود. همه جا نشاط و تازگی است، همه جا لباسهای شاد و نقوش خیرهکننده هر چشمی را به خود خیره میکند.
در هر ایالت و هر شهر هند، برنامهها و مراسم متفاوت و جالبی در نکوداشت این فستیوال برگزار میشود. رقصهای سنتی، لباسهای فاخر و زیبا و مراسم آیینی اسرار آمیز و جذاب؛ از مهمترین مشخصههای این جشن سرشار از انرژیهای زیبا و پر از شور و جوانی است. مهمترین مراکز برگزاری ناوراتی میتوان به آسام، کلکته، بیهار و شهرهای ایالت گجرات اشاره کرد.
یکی از مهمترین و شناخته شدهترین آیینهای مذهبی هندو، جشن جانماشتامی است. مراسمی در بزرگداشت کریشنا که بخاطر مناسک و اعمالی که در آن انجام میگیرد از شهرتی جهانی و محبوبیت فراوانی برخوردار است. روزهداری اصلیترین مراسم این ایام است. اما شادی و مکاشفات نشاطآور این جشنواره فراوان است: خواندن دعا و سرودهای مذهبی، بازدید از معابد و رقصهای آیینی. پوشاندن لباسها و نمادهای کریشنا توسط کودکان نیز یکی از دیدنیهای جالب توجه این جشن است.
جانماشتامی یکی از بزرگترین فستیوال های هند است که هر سال در اواخر آگوست و در سراسر هندوستان برگزار میشود. همچون اکثر جشنهای هندو، این فستیوال نیز شادی و رنگ را به شکلهای مختلف در سرتاسر این شبه قاره پخش میکند و گردشگران بسیاری را برای شرکت در این تجربهی ناب به این کشور جذب میکند. باشکوهترین این مراسم را میتوان در ماتور، وِرینداوان و وارکا به نظاره نشست.
بدون شک یکی از منحصربفردترین و مهیّجترین آیین های مذهبی که در هیچ نقطهای از جهان نمیتوان مشابهی برای آن ذکر کرد؛ جشنوارهی گانش چاتورتی است. این جشنواره به مدت ده روز برگزار میشود و در روز یازدهم که به روز ویسارجان شهرت دارد روز تطهیر و غسل یکی از بتها است، جشن به اوج زیبایی خود میرسد. تمثالها و بتهای عظیمالجثهی دستساز که به شکل متفاوت و بسیار چشمگیری تزیین میشوند از اصلیترین نمادهای این جشن هستند. در ایام ده روزهی جشن گانش، این مجسمهها در خانه، ورودی ساختمانها و اماکن عمومی خودنمایی میکنند.
رقص، آواز، موسیقی و پایکوبی جزء لاینفک این جشنواره است. چنانچه اشاره شد در روز یازدهم شادی و خوشگذارانی به اوج خود میرسد و البته کمپهای خیریه نیز کمکهای دارویی و پزشکی قابل توجهی جمعآوری میکنند. گانش چاتورتی یکی از پرطرفدارترین فستیوال های هند است که در سپتامبر هر سال برگزار میشود. ایالت ماهاراشترا مرکز اصلی این جشن است و در کنار آن میتوان از شهرهای حیدر آباد، مومبای و پیون برای تجربهی این جشنواره دیدن کرد.
بیهو جشن مناطق شمالی هند و یکی از شادترین فستیوالهای این کشور است. برای شرکت در این جشن، همه ساله گردشگران فراوانی راهی ایالت آسام میشوند تا از نزدیک شاهد یکی از شگفتانگیزترین مراسم شکرگزاری باشند. جشنوارهی بیهو که با عنوان جشن برداشت محصول نیز شناخته میشود در آوریل هر سال برپا میشود.
بیهو یکی از معروفترین فستیوال های هند و از زیباترین نمادهای فرهنگی این کشور بعنوان کشوری شاد و آزاد است. مردان و زنان جوان با پوشیدن لباس های سنتی و شاد، ساعتها به رقص و پایکوبی مشغول میشوند. در هیاهوی آوازها و نغمههای شاد و در فضایی جان گرفته از طرحها و رنگهای چشمنواز این جشن؛ هر بینندهای مسحور اعجاز و غنای سرزمین هند خواهد شد.
همیس یکی دیگر از خاصترین و شگفتانگیزترین جشنهای مذهبی هندوستان است. مراسمی ویژه که هر سال در بزرگداشت سالروز تولد بنیانگذار بودیسم تبت در لاداخ هند برگزار میشود. این جشنوارهی دو روزه در ژوئن هر سال بازدیدکنندگان بسیاری از نقاط مختلف هند و سایر کشورهای جهان به این منطقه میآورد. رقص آیینی اسرار آمیز و جادویی موبدان که با نوای سنجها، طبلها و ترومپتهای راهبان جوان انجام میگیرد؛ اصلیترین نماد این جشنوارهی منحصر بفرد است.
جامو و کشمیر لاداخ کانون این جشن بعنوان یکی از شناخته شدهترین فستیوال های هند است. لباسهای زیبا و نمادین موبدان در این جشن در کنار ماسکهای جالب توجه آنان، یکی از اصلیترین دیدنیهایی این مراسم است. تمامی بازدیدکنندگان سعی میکنند تا با گرفتن عکس یادگاری با موبدان و برگزارکنندگان این جشن بیهمتا، خاطرات این تجربهی بینظیر را جاودانه کنند.
یکی دیگر از فستیوالهای آیینی مشهور هند، شیوراتی یا شب شیوا است. در این مراسم آیینی که در سراسر هند برگزار میشود مردم در معابد شیوا گرد هم آمده و به برگزاری مراسم خاص خود میپردازند. در هر ناحیه، برنامههای مختلفی برای بزرگداشت این شب اجرا میشود. اما آنچه که گردشگران از فضای اعجاب آور و خوشایند این جشنواره به خاطر میسپارند، آوای باشکوه و دلنشین سرودهای مذهبی است که بصورت گروهی به اجرا در میآید.
شب شیوا همه ساله در ماه مارس و با مناسک مختلفی از جمله روزه گرفتن توسط مردم هند گرامی داشته میشود. هدایا و موقوفات فراوانی که در هالهی نورانی و با عظمت تمثال شیوا جمع میشوند نیز برای گردشگران جالب توجه است. شهرهای بنارس، سریسایلام، گواهاتی و هاریدوار از اصلیترین مراکز برپایی جشنوارهی شب شیوا بعنوان یکی از بزرگترین فستیوال های هند هستند.
سال نو هندو جشنی باشکوه، پر از آیینهای ستودنی و غنی، سرشار از شادی و سرزندگی و البته، دنیایی از انرژیهای مثبت و زیبا است. این جشنوارهی مشهور که تاریخ آن براساس چرخههای خورشیدی تنظیم میشود؛ اواسط ژانویهی هر سال توسط هندوهای مناطق شمالی و سیکها برپا میشود. در این ایام به شکرانهی رسیدن بهار و تکمیل چرخهی یکسالهی کشت و کار و شروع دورهی جدید زراعت؛ مردم به شکرگزاری و برگزاری نیایشهای گروهی دلنشین و زیبا میپردازند.
پرواز با کایت و پختن غذاهای لذیذ و شیرینهای مخصوص، از مهمترین مراسم و برنامههای این روز است. شادی و شور به همراه فضای پر انرژی و دوستانهی این جشن؛ گردشگران بسیاری را در این روز مهمان مناطق شمالی هندوستان میکند. بسیاری از بازدیدکنندگان، از جشن سال نو هندو بعنوان یکی از بهترین فستیوال های هند یاد میکنند.
هندوستان سرزمینی شاد، آزاد و پویا است. کشور ادیان و مذاهب مختلف، سرزمین اقوام و آیینهای شگفتانگیز. در این قارهی کوچک بیش از چهل جشنواره و جشن با مناسبتهای مختلف برگزار میشود که اشاره به تمامی آن ها خارج از وقت و حوصله خواهد بود.این مقاله سعی شده است تا مشهورترین فستیوال های هند حضور شما معرفی شود. در معرفی این جشنوارهها، معیار انتخاب، بومی و هندو بودن مراسم است. لذا بدیهی است که اشارهای به جشنهای مذهبی بزرگی مانند کریسمس، عید پاک و عید فطر که در هندوستان با شور و هیجان بالایی برگزار میشود نشده است.
از طرفی به نمایندگی از جشنهای برداشت محصول به یک مورد پرطرفدار اشاره شد و لازم بذکر است در نقاط مختلف هندوستان، این جشنوارهها با عناوین مختلف و البته به همین زیبایی برگزار میشوند. آیین هندو جشنوارههای مذهبی مختلفی دارد که در این بخش به مهمترین آنها و مراسم و مناسکی که در تمامی آنها مشترک است اشاره شد.
سرزمین وسیع و جادویی هندوستان، دیدنیهای فراوان و زیبایی بیکرانی دارد. در میان فستیوال های هند، شما کدام جشن و آیین باشکوه را پیشنهاد میکنید؟
جشن هولی Holi که در بین مردم دنیا به جشن رنگ هندی معروف است، یکی از هیجانانگیزترین جشنها هم برای مردم هند و هم برای گردشگران خارجی محسوب می شود که در پایان زمستان برگزار میگردد. اگر تور هند شما همزمان با جشن رنگ شد حتماً خود را برای لذت بردن آماده کنید و نگران رنگی یا خیس شدن لباس هایتان نباشید. هولی یک جشن باستانی هندی محسوب می شود که با نامهای جشن عشق (جشن عشق ابدی و الهی رادا و کریشنا، از خدایان هندو)، جشن رنگها و جشن بهار (در پایان زمستان فرا رسیدن بهار جشن گرفته می شود) نیز شناخته میشود. در واقع این جشن با پیروزی ویشنو بهعنوان ناراسیمها نارایانا بر هیرانیاکاشیپو نماد پیروزی خیر بر شر است.
ناواراتری Navaratri که هر سال در فصل پاییز جشن گرفته می شود و نه شب و ده روز به طول می انجامد از کلمه ناواراتری در زبان سانسکریت به معنی نه شب و از واژه ناوا به معنای نه و راتری به معنای شب مشتق شده است. این جشن به خاطر وجود خدای ناواراتری که مادر خدایان هندو است، برگزار میگردد. در ایالت های شرقی و شمال شرقی هند، از این الهه به عنوان دورگا پوجا یاد می کنند که برای کمک به بازسازی دارما نبرد می کند و بر دیو ماهیشاسور پیروز می شود. در هر صورت موضوع مشترک در تمامی مناطق، نبرد و پیروزی خیر بر شر است. این جشن ها شامل پرستش 9 الهه در طول 9 روز، خواندن افسانه های پیرامون آن و خواندن سرود از متون مقدس هندوئیسم است.
روز دهم با نام داشهرا Dussehra مربوط به جنگ راما به همراهی دورگا علیه نیروی شیطانی ماهیشاسورا Mahishasura است. برای این مراسم مجسمه بزرگی از دورگا بوجا را با رقص و آواز به رود گنگ برده و غسل میدهند. در حین مراسم انواع رقصهای سنتی، داستانسرایی و نمایشهای مذهبی برگزار میگردد. پس از راهپیمایی، هندوها از دوستان و اعضای خانواده خود دیدن می کنند و به یکدیگر شیرینی و هدیه می دهند.
از 4 تا 13 مهرماه سال 1401
جشن اونام Onam یکی از سنتیترین و زیباترین جشنهای هند است که کمتر در میان ایرانیان شناخته می شود. جشن اونام به مدت ده روز بعد از برداشت محصول در هند و پایان فصل باران های موسمی با هدف بزرگداشت پادشاه اسطوره ای مهابالی برپا می گردد. بهنوعی این جشن نشان دهندهی سپاسگزاری مردم و بهخصوص کشاورزان از خداوند برای برداشت محصولات است که تمام اعضای خانواده در آن شرکت دارند. در طول این جشنواره، مردم خانه های خود را با گل تزیین می کنند و معتقدند که این جشن با الهه لاکشمی ارتباط بسیار خوبی دارد. آن ها راهپیمایی های باشکوه انجام می دهند و رقص های محلی سنتی را برگزار می کنند. در این جشن نه غذای گیاهی بر روی یک برگ موز سرو میشود. از جمله رسوم دیگر میتوان به اهدای کمک به امور خیریه، خرید لباس و جواهرات جدید، تبادل هدایا، دیدار با اقوام و گذراندن وقت با خانواده اشاره کرد. روز اول آدام Atham، روز دوم چیتیرا Chithira، روز سوم چوری Chodhi، روز چهارم ویشاک Vishakam، روز پنجم آنیژام Anizham، روز ششم تریکتا Thriketa، روز هفتم مولام Moolam، روز هشتم پوردام Pooradam، روز نهم اوتردام Uthradam و در نهایت روز دهم تیروونام Thiruvonam نامیده می شود.
8 تا 17 شهریور 1401
جشن کریشنا Krishna که به نام گویندا Govinda نیز معروف میباشد به مناسبت بزرگداشت لُرد کریشنا در هند برگزار میگردد که وی نیز از خدایان هندی بود. در این جشن چه می گذرد؟ اگر تور هندی که خریداری کردید زمانش با کریشنا همخوانی داشته باشد می توانید هماهنگی و همدلی هندی ها را از نزدیک مشاهده کنید. در طی کریشنا بر یک بلندی ظرفی از خوراکی قرار می دهند و مردم با ساخت هرم های انسانی تلاش می کنند تا خودشان را به آن غذاها برسانند، این جشن 8 روز طول می کشد. مردم با روزه گرفتن، شکستن داهی هندی، خواندن دعا و سرود و بازدید از معابد جشن می گیرند.
آغاز از 18 آگوست (مرداد)
جشن پوشکار Pushkar یکی از قدیمی ترین جشنهای هندی است. در مدت پنج روز حدود پنجاه هزار شتر بهصورت کاملاً آراسته در خیابانهای شهر پوشکار به نمایش گذاشته میشوند. این جشن اشاره به یکی دیگر از عقاید هندو مبنی بر تقدس حیواناتی همچون فیل و شتر دارد. بد نیست بدانید که پوشکار نام یک ناحیه در هند است که منطقه ای مرتفع به شمار می آید و بومیان این منطقه از مهمترین برگزارکنندگان جشن پوشکار هستند.
31 اکتبر تا 9 نوامبر 2022 (آبان)
جشن معبد Kerala برخلاف اسم آن مربوط به فیل و تقدس آن در آیین هندو میباشد و با این که یک جشن دینی به شمار می آید ارتباطی به معبد ندارد. مردم هند در این روز مردم فیلها را تزئین کرده و همراه با فلوت و آواز مخصوص به جشن، کارناولی از فیلها را در خیابان به حرکت در میآورند. جشن کرالا در منطقه ای به همین نام که در جنوب هند واقع شده برگزار می گردد.
در اواخر آوریل و اوایل ماه می (اردیبهشت)